
Brandveiligheid van Stoffen: Een Duidelijke Uitleg over Brandklassen en Certificaten (EN 1021, M1, Crib 5)
Share
Brandveiligheid is een essentieel, maar vaak over het hoofd gezien aspect bij de keuze van stoffen. Of u nu een interieur ontwerpt voor een hotel, meubels herstoffeert voor thuisgebruik of gordijnen zoekt voor een zorginstelling, de brandklasse van textiel is van cruciaal belang. Bij allestoffen.nl begrijpen we dat de wereld van certificaten en normen complex kan zijn. Daarom hebben we deze uitgebreide gids samengesteld om u wegwijs te maken in de betekenis van rook- en brandklassen en de belangrijkste certificaten.
Waarom is Brandveiligheid in Textiel zo Belangrijk?
Stoffen zoals gordijnen, meubelbekleding en tapijten kunnen bij brand een aanzienlijk risico vormen. Ze kunnen vlam vatten en bijdragen aan de snelle verspreiding van vuur en de ontwikkeling van giftige rook. Rook is bij een brand vaak het grootste gevaar en de voornaamste doodsoorzaak.
Brandvertragende stoffen zijn speciaal ontwikkeld om dit risico te minimaliseren. Ze zijn niet per se 'onbrandbaar', maar ze vertragen de ontsteking en de brandontwikkeling aanzienlijk. Dit creëert kostbare extra tijd om een gebouw veilig te verlaten en geeft hulpdiensten meer tijd om in te grijpen. Voor projecten in de horeca, zorg, onderwijs en andere openbare ruimtes zijn brandvertragende stoffen dan ook geen luxe, maar een wettelijke vereiste.
De Basis: Brandvertragend vs. Onbrandbaar
Voordat we de certificaten induiken, is het belangrijk om twee termen goed uit elkaar te houden:
- Brandvertragend (Flame Retardant): Dit betekent dat de stof de verspreiding van vuur vertraagt. De stof zal uiteindelijk wel branden als de vlambron groot genoeg is en lang genoeg aanhoudt, maar hij zal niet snel vlam vatten en de vlam zal zich niet snel uitbreiden. De meeste brandveilige textielsoorten vallen in deze categorie.
- Onbrandbaar (Non-flammable / Fireproof): Deze materialen vatten geen vlam en zullen niet branden wanneer ze worden blootgesteld aan vuur. Denk hierbij aan materialen als glasvezel. In textiel is dit zeldzamer en vaak voor zeer specialistische toepassingen.
Een belangrijke vraag bij brandvertragende stoffen is hoe de eigenschap is verkregen.
- Permanent brandvertragend: De brandvertragende eigenschap zit in de vezel zelf, zoals bij Trevira CS garens. Deze eigenschap kan er niet uitgewassen worden en blijft dus levenslang effectief.
- Behandeld brandvertragend: De stof is na het weven behandeld met een brandvertragende coating (finish). Deze behandeling kan na verloop van tijd en door wassen zijn effectiviteit verliezen. Het is cruciaal om de wasvoorschriften nauwkeurig op te volgen.
De Europese Normen: EN 1021 en EN 13501-1
Binnen Europa zijn er gestandaardiseerde tests om de brandveiligheid van textiel te meten. De meest voorkomende normen die u zult tegenkomen zijn de EN 1021 voor meubelstoffen en de overkoepelende EN 13501-1 classificatie.
EN 1021-1 & 2: De Meubelstof Test
Deze norm is specifiek gericht op de ontvlambaarheid van gestoffeerde meubels en test de combinatie van bekledingsstof en vulling. De test simuleert de meest voorkomende ontstekingsbronnen in een huiselijke omgeving.
- EN 1021-1: Smeulende sigaret. Hierbij wordt een smeulende sigaret op een testhoek van de stof en vulling geplaatst. De test is geslaagd als er na een uur geen sprake is van vlammen of progressief smeulen. Dit wordt ook wel de 'sigarettentest' genoemd.
- EN 1021-2: Lucifervlam equivalent. Bij deze test wordt een gasvlam, die de sterkte van een lucifer nabootst, gedurende 15 seconden tegen de testhoek gehouden. De stof slaagt als de vlammen doven binnen 120 seconden na het weghalen van de gasvlam. Dit is de 'lucifertest'.
Stoffen die aan beide delen van de norm voldoen, worden aangeduid als EN 1021-1&2 en bieden een goede basisbrandveiligheid voor normaal woongebruik en projecten met een laag risico.
EN 13501-1: De Euroklasse voor Brandreactie
Deze norm is breder en classificeert niet alleen textiel, maar alle bouwproducten op hun gedrag bij brand. Het resultaat is een 'Euroklasse', die veel gebruikt wordt voor gordijnen en wandbekleding in de projectmarkt. De classificatie bestaat uit drie onderdelen:
1. Hoofd brandklasse (A t/m F): Dit geeft aan in welke mate het materiaal bijdraagt aan de brand.
- A1, A2: Onbrandbaar.
- B, C: Zeer moeilijk tot moeilijk brandbaar. (Dit is vaak de eis voor openbare ruimtes).
- D, E: Normaal tot zeer brandbaar.
- F: Niet getest of niet geslaagd.
2. Rookontwikkeling (s - smoke): Dit meet de hoeveelheid rook die vrijkomt, wat cruciaal is voor de zichtbaarheid in vluchtroutes.
- s1: Geringe rookproductie.
- s2: Gemiddelde rookproductie.
- s3: Grote rookproductie.
3. Vorming van brandende druppels (d - droplets): Dit geeft aan of er brandende deeltjes van de stof vallen, die nieuwe brandhaarden kunnen veroorzaken.
- d0: Geen brandende druppels.
- d1: Enige brandende druppels.
- d2: Veel brandende druppels.
Een zeer veilige stof voor een hotelgordijn heeft bijvoorbeeld de classificatie B-s1, d0. Dit betekent dat de stof zeer moeilijk brandbaar is, weinig rook produceert en geen brandende druppels laat vallen.
Belangrijke Internationale Certificaten
Naast de Europese Normen (EN) zijn er enkele nationale standaarden die u vaak tegenkomt, omdat ze in de markt als een zeer hoge kwaliteits- en veiligheidsstandaard worden gezien.
BS 5852 Crib 5 (Groot-Brittannië)
Dit is een Britse norm die een stap verder gaat dan de EN 1021-standaard. De 'Crib 5'-test simuleert een veel grotere ontstekingsbron. Hierbij wordt een klein 'kribje' van houten latjes, dat in brand is gestoken, op de testopstelling geplaatst. Dit bootst een brandende prop kranten na. Slagen voor de Crib 5 test is een indicatie van zeer hoge brandvertraging en is vaak een eis in omgevingen met een hoog risico, zoals zorginstellingen, hotels en gevangenissen.
DIN 4102 B1 (Duitsland)
De Duitse B1-norm is een bekende standaard, voornamelijk voor gordijnen en decoratietextiel. Materialen met een B1-certificaat worden als schwer entflammbar (moeilijk ontvlambaar) beschouwd. De test wordt uitgevoerd op een verticaal hangende stof, waarbij de vlam aan de onderkant wordt aangebracht.
NF P 92-503 M1 (Frankrijk)
De Franse M-classificatie is, net als de B1-norm, zeer gerespecteerd. De M1-klasse staat voor non-inflammable (niet-ontvlambaar). De testmethode is streng: het materiaal wordt blootgesteld aan stralingswarmte en een vlam op het oppervlak. Een M1-certificaat wordt beschouwd als een van de hoogste veiligheidsniveaus voor textiel en is vaak vereist in openbare ruimtes in Frankrijk en daarbuiten.
Overzichtstabel Brandveiligheidscertificaten
Certificaat | Test Methode (vereenvoudigd) | Toepassing | Betekenis |
EN 1021-1 | Smeulende sigaret | Meubelstoffen | Basisveiligheid, weerstand tegen smeulen |
EN 1021-2 | Lucifervlam | Meubelstoffen | Basisveiligheid, weerstand tegen kleine vlam |
EN 13501-1 (B-s1, d0) | Uitgebreide brand-, rook- en druppeltest | Gordijnen, wandbekleding | Hoge veiligheid voor projectmarkt |
BS 5852 Crib 5 | Brandend houten kribje | Meubelstoffen (hoog risico) | Zeer hoge weerstand tegen grotere vlambron |
DIN 4102 B1 | Verticale vlamtest | Gordijnen, decoratiestof | Moeilijk ontvlambaar |
NF P 92-503 M1 | Stralingswarmte + vlam op oppervlak | Gordijnen, decoratiestof | Niet-ontvlambaar, zeer hoge veiligheidsgraad |
De Juiste Keuze Maken bij Allestoffen.nl
Het kiezen van de juiste brandvertragende stof hangt volledig af van de toepassing.
- Voor thuis: Stoffen die voldoen aan EN 1021-1&2 zijn over het algemeen een veilige en verantwoorde keuze voor meubelbekleding.
- Voor de projectmarkt (hotels, restaurants, kantoren): Hier zijn de eisen strenger. Kijk naar stoffen met certificaten zoals EN 13501-1 klasse B of C, BS 5852 Crib 5, B1 of M1. Controleer altijd de specifieke eisen die voor uw project gelden in het Bouwbesluit of de gebruiksvergunning.
Bij Allestoffen.nl specificeren we altijd duidelijk bij onze producten aan welke brandveiligheidsnormen ze voldoen. Gebruik de filters in onze webshop om eenvoudig de juiste brandvertragende stof voor uw project te vinden. Heeft u vragen of advies nodig? Ons deskundige team staat voor u klaar om u te helpen de veiligste en meest geschikte stof te kiezen.